Τουρλίτης

O Τουρλίτης, o περίφημος φάρος της Άνδρου αναδύεται από το νερό σε ένα από τα πιο όμορφα νησιά του Αιγαίου και ολόκληρης της Ελλάδος. Είναι σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού, αλλά και ολόκληρου του Κυκλαδικού πολιτισμού και βρίσκεται στην Χώρα. Ο Φάρος της Άνδρου, ο Τουρλίτης, φωτίζει για περισσότερα από 120 χρόνια και παρέχει ασφάλεια σε όλα τα πλοία. Αυτό το γραφικό και εντυπωσιακό οικοδόμημα βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα, πάνω σε ένα βράχο, δημιουργώντας ένα πραγματικά, μαγευτικό θέαμα.

Είναι ένας από τους λίγους φάρους στην Ευρώπη που βρίσκονται κυριολεκτικά μέσα στη θάλασσα. Καθημερινά, παλεύει με τα κύματα, φωτίζοντας την σκοτεινή θάλασσα του Αιγαίου. Ο Τουρλίτης κατασκευάστηκε το 1887. Ωστόσο τέθηκε σε λειτουργία 10 χρόνια μετά και συγκεκριμένα την 1η Ιανουαρίου 1897. Έχει ύψος 7 μέτρα και εστιακό ύψος 36 μέτρα. Γίνεται ορατός σε πολύ μεγάλη απόσταση έως και 11 ναυτικά μίλια, δείχνοντας καθημερινά την δύναμη και το φως του. Κατασκευάστηκε σε μια εποχή που το νησί είχε ήδη γίνει σημαντικό κέντρο της ελληνικής ναυτιλίας. Βοήθησε σημαντικά στην περεταίρω ακμή του, καθιστώντας το κέντρο της ελληνικής ναυτιλίας.

Τουρλίτης, ο πανέμορφος φάρος της Άνδρου

Kατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο Τουρλίτης, ο φάρος της Άνδρου εξαιτίας των βομβαρδισμών καταστράφηκε. Ένα μνημείο που άντεξε στα αλύπητα χτυπήματα της φύσης και των κυμάτων δεν κατάφερε να αντέξει από την ανθρώπινη παράνοια και μίσος. Ο τραγικός αυτός πόλεμος, εκτός από το θάνατο και τη φτώχεια, προκάλεσε την καταστροφή του φάρου της Άνδρου, που για πολλά χρόνια φώτιζε το Αιγαίο και την “ψυχή” των Κυκλάδων.

Ο Τουρλίτης δεν αποκαταστάθηκε μέχρι το 1994. Εκείνο το έτος όμως, ο αγέρωχος φάρος της Άνδρου, έδειξε ότι δεν είχε πεθάνει και πως θα συνέχιζε να δίνει το φως του σε όλα τα εισερχόμενα πλοία. Η οικογένεια Γουλανδρή, μιας από τις πιο επιφανείς οικογένειες του νησιού, χρηματοδότησε την ανακατασκευή του. Ο φάρος της Άνδρου σηκώθηκε ξανά, έπειτα από 60 σχεδόν χρόνια. Μάλιστα με την ανακατασκευή του έγινε επίσης και ο πρώτος αυτοματοποιημένος φάρος στην Ελλάδα. Η ύπαρξη ενός φύλακα λοιπόν δεν ήταν πλέον αναγκαία για την λειτουργία του.

Άνδρος – Το κέντρο της ελληνικής ναυτιλίας

Μετά την Ελληνική Επανάσταση, κατέφτασαν στην Άνδρο πολλοί πρόσφυγες από τα γύρω επαναστατημένα νησιά. Πρόσφυγες από τα Ψαρά, μια υπερδύναμη της Ελλάδας στην ναυτιλία και το εμπόριο, μετοίκησαν στην Άνδρο. Στην Άνδρο χάρισαν απλόχερα τις γνώσεις και την εμπειρία τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Άνδρος να γίνει γρήγορα ένα ισχυρό ναυτικό κέντρο, σε συνδυασμό με την παρακμή άλλων παραδοσιακών κέντρων της ελληνικής ναυτιλίας, όπως το Γαλαξίδι και η Ύδρα. Οι Ανδριώτες, κατάφεραν πολύ γρήγορα να πλουτήσουν και να γίνουν γνώστοι ως έμποροι και καπεταναίοι σε ολόκληρη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, μέχρι και τις εκβολές του Δούναβη.

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η Άνδρος, παρά τις καταστροφές και τις πληγές που άφησε πίσω ο Πρώτος και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, χαρακτηρίστηκε από εντυπωσιακή ευφορία στα οικονομικά της και στην ναυτική της κυριαρχίας. Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Ανδριώτης εφοπλιστής Δημήτρης Μωραΐτης εγκαινίασε τη θαλάσσια διαδρομή Ελλάδα – Βόρεια Αμερική. Το 1939, η Άνδρος ήταν δεύτερη σε αριθμό πλοίων, μετά τον Πειραιά. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 άρχισε ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης. Αυτό είχε ως κατεύθυνση τα μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και του Πειραιά. Πολλοί Ανδριώτες κατευθύνθηκαν επίσης και προς το εξωτερικό και κυρίως στις ΗΠΑ.

Ο Τουρλίτης, ο φάρος της Άνδρου, θα συνεχίζει να χαρίζει το φως του εις το διηνεκές. 

Photo by: George Vergados